by Buse Nur ASLAN
Son zamanlarda adından sıkça bahsettiğimiz insansız hava araçları inanılmaz bir teknoloji içerir. Askeri, sivil ve meslek alanlarında kullanılan insansız hava araçları günümüze popülaritesi yüksek seviyelerdedir. Peki hiç yakından bir IHA inceleme fırsatı bulabildiniz mi? Zahmetli ve zor işleri kolaylaştırıp, maliyeti ucuzluğuyla bilinen insansız hava araçları her geçen gün geliştirilip daha geniş alanlarda kullanılması için çabalanmaktadır. Her insan yapımı aletin avantajlı yönleri olduğu gibi insansız hava araçlarının da dezavantajlı yönleri vardır. İnsansız hava araçlarının modelleri, kullanım faaliyetlerin etkilemektedir. İnsansız hava araçlarının kendilerine ait ehliyet sınıfları bulunur, bu sınıflar ekipman ve güç bakımından farklı sınıflara ayrılır. Sizin için tanıtmaya başlayayım.
İnsansız Hava Araç’ları (İHA) günümüzde havacılık alanında gelişim göstermektedir. Daha çok askeri alanda kullanılmasıyla birlikte sivil havacılıkta da kullanım imkânları her geçen gün daha fazla artmaktadır. İHA’lar günümüzde askeri alanda sınırları savunma ve gözetleme maksatlı kullanılmaktadır. Sınır koruyan askerlerimizin yardımcıları olan İHA’ların birçok avantajı var. Satın alması, kullanımı ve tamiri pilotlu taşıtlardan daha ucuz olduğunu biliyor muydunuz? İHA’ların sivil havacılıktaki potansiyeli askeri kullanımın çok ötesine gidebilir. İHA’ların sivil hayatta kullanımını engelleyen tek neden, herhangi bir düzenlemenin olmamasıydı. Hepimizin alışa geldiği pilot mesleği yakında yerini operatörlere ve insanız hava araçlarına bırakabilir. Peki siz kendinizi pilotsuz uçan bir uçakta uçmak için hazır hissediyor musunuz?
İnsansız Hava Araçları herhangi bir pilotu olmayan sadece bir operatör yardımı ile uçurulan yenilikçi makinelerdir. Her geçen gün sektörün gelişimine bağlı olarak uygun teçhizatlar ile uçurulabilir. Zirai ilaçlama yapılacaksa ilaç kutusu kargo taşınacak ise kargo aparatı ve fotoğraf çekilecek ise fotoğraf makinesi yardımıyla drone ye bağlanır.
Peki hayatımıza girmiş olan bu IHA’ları nerelerde kullanabiliriz? Bir de bunu inceleyelim.
İnsansız hava araçları günümüz teknolojisinde çok büyük bir yere sahip olup çeşitli alanlarda kullanım imkânı sağlaması gözümüze çarpmaktadır. Örneğin bir arazinizi ilaçlamak istiyorsunuz ve bir IHA aldınız. Lisansı cebinize koyup kumandayı elinize alıp uçuşa başlamanız yeterli olacak.
Gözetleme imkânı tanır. Örneğin sınırdaki askerlerimiz için ek güvenlik sağlamaktadır.
Bilinmeyen ıssız bir yeri keşfetmek istiyorsunuz fakat oraya erişim imkânınız bulunmuyor. IHA ‘yı bulunduğunuz yerden kaldırıp gitmek istediğiniz yere uçurun ve orayı keşfedin.
Askeri uçakların giremediği dar veya düşük görüşlü alanlarda etkili bombalama ve imha sağlamakta.
İleride yolcu ve kargo uçaklarının pilot kontrolü olmadan uçabileceği günlere hazırlık yapılmaktadır.
IHA’lar sayesinde kolaylıkla manzara fotoğrafları çekebilirsiniz.
Erişim mesafesi olmayan yerlerde yangın söndürme aracı olarak da kullanabilirsiniz.
Elimizde taşıdığımız dronelerin de insanız hava aracı kategorisine göre sınıflandırıldığını ve bir ruhsat alınması gerektiğini biliyor muydunuz? Sivil hayatta ve Askeri alanlarda birçok yerde karşımıza çıkan İHA’ların kategorilerine bir göz atalım.
Askeri İHA
Düşman hava savunma veya savaş uçaklarına karşı yem olarak kullanılarak hedef belirlemede yardımcı olmaktadır. Düşmana ait cephe bilgilerini bulmakta yardımcı olur çünkü f16’ların giremeyeceği yerlere boyutları sayesinde giriş imkânı sunarım.
Sivil İHA
Lojistik: Kargo ve lojistik destek olarak kullanılabilir. Hatta yabancı ülkelerde drone ile kargo teslimatı gerçekleştiren şirketler mevcut. Ülkemizde bir adet kargo drone üreten şirket bulunmakta. Umarım yakın zamanda her tarafta görme imkânı buluruz.
Sivil ve ticari amaçlı kullanılan IHA’lar; Biraz önce verdiğimiz zirai ilaçlama örneği gibi kullanım alanları ve daha popüler olan düğün fotoğrafçılığı çekimlerinde kullanılır. Traktörle harcanacak yakıt ve bakım ücretini en aza indirerek drone ile güvenli ve hızlı bir şekilde ilaçlama faaliyetleri yapılabilmektedir.
Eğlence amaçlı kullanılan IHA’lar ise sportif olarak uçurulabilir. Bunun için birazdan sizlerle paylaşacağım link ile ücretsiz olarak IHA ehliyeti alabilmeniz mümkün olacaktır.
Peki hayatımızın adeta bir parçası olan insansız hava araçlarının kullanım alanlarını biliyor muydunuz?
Yangın, deprem, sel gibi doğal afetlerde, olay yerinin tespit edilerek yardım ulaştırılması için destekler sağlayabilir.
Denizlerde, kırsal alanlarda yaşanan çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla, çevresele temizlik faaliyetlerini gerçekleştirebilecek kabiliyete sahiptir.
Acil ilaç vb. ulaştırmak üzere, trafik gibi ulaşım problemlerine takılmadan hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edilmesini sağlar.
Balıkçılık, doğa fotoğrafçılığı, vahşi yaşamın gözlenmesi gibi hobi faaliyetlerinde kullanım amacı sağlar.
Mitinglerde, konserlerde, geniş katılımlı açık hava toplantıları gibi organizasyonlarda, güvenliğin sağlanması amacıyla kullanılması mümkündür.
İnsansız hava araçları olan IHA’ları ehliyetsiz uçurmak mümkün mü? Tabii ki de hayır. Eğer ticari amaç ile bir IHA uçurulacak ise ticari lisans, hobi olarak uçurulacak ise sportif lisans almanız gerekmektedir.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün gerçekleştirmiş olduğu kampanya dahilinde şu an ücretsiz bir şekilde Sportif IHA Lisansı almanız mümkündür. 20 Soruluk bir sınavın ardından dijital ortamda kolayca lisansınız alabilirsiniz. https://iha.shgm.gov.tr/public/register linkine tıklayarak sizde IHA Lisansınızı ücretsiz bir şekilde alabilirsiniz. IHA ehliyet tipleri de aşağıdaki gibidir.
- İHA 0: Azami kalkış ağırlığı 500gr-4kg aralığındadır. Alan ölçümü için kullanılır.
- İHA 1: Azami kalkış ağırlığı 4kg-25kg aralığındadır. Geniş ve detaylı alan ölçümü için kullanılır.
- İHA 2: Azami kalkış ağırlığı 25kg-150kg aralığındadır. Askeri alanda kullanılır.
- İHA 3: Azami kalkış ağırlığı 150kg ve daha fazla olan İHA’lardır. Askeri alanda kullanılır.
Kaynakça
Unmanned system integrated roadmap FY2013-2038, Approved by: James W. Winnefeld, Frank Kendall
Suraj G. Gupta, Mangesh M. Ghonge, Dr. P. M. Jawandhiya, Review of Unmanned Aircraft System (UAS), International Journal of Advanced Research in Computer Engineering and Technology, volume 2, Issue 4, April 2013
Deltalidar.com
Mofitharita.com
Görseller: unsplash.com
Leave a Reply