by Nurseli IŞIK
Havayolu endüstrisinde, yakıt ve işçi faktörleri havayollarının kontrolunu asla sağlayamadığı iki unsurdur. Havacılığın ilk yıllarında kokpitte uçağı uçuran beş uçuş görevlisi bulunmaktaydı. Bunlar; kaptan, yardımcı pilot, navigatör, telsiz operatörü ve uçuş mühendisi idi. Şimdilerde ise kokpitte kaptan ve yardımcı pilot olmak üzere sadece iki kişi görevlidir.
Gelişen teknoloji ile son zamanlarda havacılık endüstrisinde tek pilotla uçuşların gerçekleştirilmesi konusu tartışma başlattı. Almanya, İngiltere ve Yeni Zelanda da olmak üzere 30’dan fazla ülke, havayolu endüstrisinde yolcu uçaklarında iki pilot yerine tek pilot ile uçmak istediklerini belirtti. Havayolları, bu hareketin hem maliyeti düşüreceğini hem de personel eksikliğini azaltacağını düşünse de bazı pilotlar ve yolcular güvenlik konusunda endişelendiklerini belirtmektedirler.
Peki tek pilotlu bir uçuşta ne gibi riskler ortaya çıkabilir?
Uçakta bir pilotun sorunu olup aciz kalması durumunda diğer pilot tüm operasyonu devralıp iniş yapabilir. Tek pilotlu uçuş büyük bir risktir.
Pilotların işi sadece uçak uçurmak değildir. Bu sebeple bir pilot uçak uçururken aynı zamanda uçuş operasyonunun güvenliğini sağlamak için uygun sistemleri yönetmeli ve iletişim halinde olmalıdır. Bu operasyonları tek bir pilotun sorumluluğuna vermek risk kapsamında değerlendirilebilir.
Bir uçuşta iki pilotun bulunmasının diğer bir faydası da birbirlerinin kontrollerini sağlamasıdır. Hataları izleyen bir çift göz daha ciddi olayları engelleyebilmektedir.
Netice itibariyle tek pilotlu uçuşlarda bir uçağın daha karmaşık olması söz konusudur. Uçuşun karmaşıklığı yüksek olursa ve tek pilot bunu anlayamazsa ne olur? Bu durum pilotun yaptığı işten emin olmadığı sisteme güvenmemesine neden olabilir ve bu da iş yükünü arttırır. Bu, tüm otomasyonu, arızayı ve uçmayı yönetmek zorunda olan pilot için işi çok zor bir durum haline getirebilir.
EASA’nın iletişim başkanı Janet Northcote ‘’Potansiyel olarak uçuş güvertesindeki son insan fazlalığını kaldırıyoruz’’ dedi. Fakat EASA bu hizmetin en erken 2027 de başlayabileceğini belirtti. EASA, tek pilotlu uçuşla ilgili endişelerinin farkında olduğunu ve bunları ele alıp değerlendirmenin sürecin bir parçası olduğunu söyledi. Bunun sonrasında Northcote, havacılık operasyonlarının en azından bu günkü kadar güvenli olacağı konusunda rahat olana kadar bu kavramın uygulanmayacağını belirtti.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Genel Müdürü Wille Walsh ise tek pilotlu havayolu operasyonlarına izin verilmesinin onlarca yıl alacağını ve havayolu endüstrisinin böyle bir değişime hazır olmadığını söyledi. ‘’Hiç olmazsa, tek pilotlu operasyona geçiş görmeyi beklemiyorum, kesinlikle önümüzdeki 15, 20 belki 25 yıl içinde görmüyorum’’ dedi.
Kaynakça
Maaz, M. (2022). Tek Pilot Operasyonlar: Riskler ve Zorluklar
Greenberg, P. (2022). Havayolları, Kokpite Bir Pilot Koyabilecek Federal Düzenlemelerde Değişiklik Yapılması İçin Lobi Yapıyor
Whitley, A. (2022). Havayolları, Yardımcı Pilot Olmadan Uçma Konusunda Rahat Olmanızı İstiyor. Niles, R. (2022). Havayolu Birliği Tek Pilot Teklifini
Görseller: pexels.com
Leave a Reply