by Burçin TOZAR
Hava taşımacılığı ile bir noktadan diğer bir noktaya gitmenin avantajları saymakla bitmez. Hele de denizaşırı ya da çok uzak noktalara kolaylıkla seyahat etmek insanlar için çok önemliyken hızlı, konforlu ve güvenli bir seyahat gerçekleştirmek isteyen herkesin ilk tercihi hava taşımacılığıdır. Peki, bu hızlı bir şekilde bizi istediğimiz yere ulaştıran hava araçları çok daha hızlı gidemez mi? Eminim uçarak seyahat etmeyi seven ve sabırsız olan her havayolu müşterisi bunu isteyecektir.
Aslında bu süpersonik uçaklar için gelen ilk fikir 1956 yılında ortaya atılmıştır. Bu konuda düşünmeye başlayan hava aracı tasarımcıları, sesten hızlı uçan hava aracı için çalışmalara başlamış daha sonra Concorde olarak adlandırılan bu uçaklar 1969 yılında Fransa’da ilk uçuş denemesini gerçekleştirmiştir. Gayet başarılı olan ve kendi sesinden bile hızlı giden hava araçları, ticari uçuşlar da yapmıştır. 30 yıla yakın macerası olan bu Concorde uçakları ülkemizde de İstanbul Atatürk Havaalanında birkaç uçuş gerçekleştirmiş fakat Atatürk Havaalanındaki yetersiz teknik altyapı sorunları dolayısıyla bir süre sonra bu uçuşlar iptal edilmiştir.
Atlantik Okyanusu’nu 3 saat gibi inanılmaz bir sürede geçebilen Concorde uçaklarının macerası 2000 yılında gerçekleştirdiği bir kazadan sonra 3 yıl daha devam etmiş olsa da 2003 yılında Concorde uçakları tarihe gömülmüştür. Concorde uçaklarının aşırı yakıt tüketmesi ve kalkarken çıkardığı ses patlaması olarak adlandırılan devasa ses tedavülden kalkmasının diğer büyük nedenlerinden biridir. Peki neredeyse 20 yıla yakın bir süredir kullanılmayan bu süpersonik uçakların tekrardan uçması mümkün mü? Concorde uçaklarda eskiden turbo jet motoru kullanılıyordu ve bu da kalkışta yüksek gaz hızı yüzünden devasa bir ses patlaması yaşanmasına neden oluyordu fakat yapılan çalışmalar sayesinde bu ses patlaması probleminin üzerine gidilerek bir turbo fan motoru dizayn edildi. Dolayısıyla önümüzdeki yıllarda tekrar süpersonik uçuşların gerçekleştirilmesi bekleniliyor.
Şimdilerde bu alanda çalışma yapmaya başlayan Boom Supersonic isimli ABD havayolu firması, sesten hızlı uçabilen Overture adlı yolcu uçağını piyasaya sürmeye hazırlanıyor. İlk uçuşu için planlanan tarih 2026 yılı olan uçağın 2029 yılı gibi yolcu taşımaya başlaması bekleniyor. Ayrıca çevre dostu olan Overture uçağının yakıtı da tamamen geri dönüştürülebilir olacak şekilde hazırlanıyor. Günümüzdeki yolcu uçaklarından iki kat hızlı gidebilen bu uçakların normalde 7 saat süren New York ve İstanbul arasındaki süreyi 3,5 ila 4 saat arasında bir zamana düşürmesi bekleniyor. Overture uçaklarının yolcu taşıma kapasitesi ise 65 ve 80 kişilik first class yolcular olacak ve tasarımında dört adet kullanılacak olan turbo fan motoru ile de kalkıştaki ses patlaması sorununun önüne geçilecek. Overture uçaklarının gövde tasarımı ise burun tarafından kuyruk tarafına doğru incelen bir dizayna sahip, bu şekilde sürtünme en düşük seviyeye getirildiği için yakıt kullanımı da azalacak.
Concorde uçağına kıyasla çok daha çevre dostu, gürültü kirliliğine sebep olmayan ve çok daha az maliyetli bu uçaklar havacılık sektöründe sabırsızlıkla beklenilen harika bir yenilik olacak gibi gözüküyor. Daha az gürültü ile havalanacak bu uçakların hem havaalanı personelleri hem yolcular hem de havaalanı çevresindeki insanlar için rahatlatıcı bir deneyim imkanı sunması bekleniyor. Ayrıca yolcu odaklı olan bu uçaklarda müşterilerin keyifli vakit geçirmesi adına koltuklar da özel bilgisayar sistemleri yer alacak. Bana göre en dikkat çekici özelliği ise uçak tavanının cam olması olabilir. Bazı yolcular için kulağa korkutucu geliyor olabilir fakat binlerce feet yükseklikteyken gökyüzünü izleme ayrıcalığına sahip olmak harika bir deneyim yaşatabilir. Yıllar önce dizayn edilmiş ve başarısızlığa uğramış bu süpersonik sistemin şimdi özellikleri iyileştirilerek son teknoloji ile tekrardan Overture uçaklarında hizmete sunulmasını sabırsızlıkla bekliyoruz.
Kaynakça
Rettie, I. H., & Lewis, W. G. E. (1968). Design and development of an air intake for a supersonic transport aircraft. Journal of Aircraft, 5(6), 513-521.
Milliyet (https://www.milliyet.com.tr/molatik/teknoloji/concorde-nedir-83576)
Voa (https://www.voaturkce.com/a/boom-supersonic-overture-ses-ustu-hizli-ucak-concorde/6670102.html)
Görseller: wallpaperflare.com, boomsupersonic.com, tr.euronews.com
Leave a Reply